Historia Zagrody Sołtysów

Dom wybudowany został w 1816 roku, wybudował go pradziad ostatniego właściciela, Jakuba Sołtysa. Drewno na budowę zostało ściągnięte ze słowackiej strony. Dom był przekazywany z pokolenia na pokolenia i zamieszkiwany do II wojny światowej, później zaczęto budować nowy dom, do którego w 1942 roku część rodziny się przeprowadziła. W starej zagrodzie pozostał ojciec z synem, natomiast w 1979 roku prawnym właścicielem został Jakub Sołtys. Po trzech latach drewnianą chałupę zakupiło Muzeum Tatrzańskie im. dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem.

Zabytkowe chaty

Zagroda Sołtysów składa się z budynku mieszkalnego z półszczytowym dachem, z podbitymi gontami, w domu znajduje się:

1. Sień – pierwsze pomieszczenie od wejścia, budowane z okrąglaków, podłoga natomiast z kamieni płaskich. Taki przedsionek służył dawniej do przechowywania różnego rodzaju przedmiotów, które nie mieściły się w głównym pokoju, np. naczynia bednarskie, urządzenie do produkcji lnu.
2. Izba – główne pomieszczenie w domu, zbudowane z szerokich płazów, a podłoga wyłożona deskami. Skromnie urządzona izba służyła wtedy do spania, gotowania i przyjmowania gości. W jednym kącie stał piec, a naprzeciw niego stół z powieszonymi na ścianie licznymi obrazami religijnymi tzw. „Święty kąt”, przed którymi klękano do modlitwy. Wszystkie codzienne sprawy odbywały się właśnie w tym pokoju. Warto zaznaczyć, że obecnie wywieszona jest tutaj kolekcja tradycyjnych strojów spiskich.
3. komora (w dzisiejszym tłumaczeniu – spiżarka) niewielkie pomieszczenie, w którym przechowywano jedzenie i przetwory.

Na zewnątrz od domu stoją budynki gospodarcze pokryte dachami dwuspadowymi z darnicami.

4. drewiarnia, nazywana również jatą służyła do przechowywania opału, przez zimę trzymano również tam gnatki – przednia część sani konnych, na które latem zawieszane były sprzęty tkackie,
5. owczarnia – przystosowana była nawet do 30stu owiec, wyposażone w żłób na siano,
6. boisko z klepiskiem służyło do młócenia zboża cepem w celu pozyskania ziarna lub do otrzymania prostej słomy,
7. stajnia – przebywały tutaj konie, krowy, a do I wojny światowej nawet woły.

Jak dojechać?

Zagroda Sołtysów mieści się w Jurgowie pod nr 215, dojechać do niej można od Nowego Targu - Drogą Krajową nr 49 dojedziemy do Jurgowa, po drodze musimy minąć Białkę Tatrzańską, kawałek Bukowiny Tatrzańskiej i Czarnej Góry, później przy pierwszym skręcie w Jurgowie zjeżdżamy do wsi, musimy minąć kościół, skansen znajduje się z lewej strony remizy strażackiej.

Poznając kulturę i obyczaje

Na Podhalu i Spiszu nie brakuje atrakcji turystycznych, już sama bliskość Tatr, powoduje zachwyt. Jednak dla ludzi, którzy chcą poznać coś innego, dowiedzieć się kilku ciekawostek o spiskich terenach i o tym jak dawniej się tu żyło – skansen ten jest idealnym rozwiązaniem. Na miejscu można skorzystać z oferty przewodnika, który oprowadzi i opowie więcej o kulturze i obyczajach tego regionu.