Bartłomiej Pająk
Centra kultury i sportu
Wykorzystaj wszystkie możliwości spędzania wolnego czasu w gminie Bukowina Tatrzańska. Poznaj bliżej historię i sztukę Podhala odwiedzając Bukowiańskie Centrum Kultury czy Walusiówkę lub spędź czas aktywnie, korzystając z usług Gminnego Centrum Rekreacji i Sportu.
Jeżeli jesteś rodzicem, to z pewnością zainteresuje Cię temat ogólnodostępnych placów zabaw lub stref aktywności, których w naszej gminie nie brakuje.
Specjalnie dla Cebie odwiedziliśmy każde z tych miejsc i przygotowaliśmy rzetelny i szczegółowy opis wszystkich wymienionych wyżej obiektów. Dzięki temu łatwej będzie Ci zdecydować, gdzie wybrać się w wolnej chwili.
Panoramy
Panorama z Głodówki
Panorama wykonana z 55 pionowych kadrów w południe ze schroniska Głodówka. Oryginalny rozmiar to 67888x20937px Zobacz większy rozmiar.
Panorama z Rzepisk
Panorama wykonana z 48 pionowych kadrów o zachodzie słońca w miejscowości Rzepiska. Zobacz większy rozmiar.
Panorama z Bukowiny Tatrzańskiej
Panorama wykonana z 5 pionowych kadrów o zachodzie słońca w miejscowości Bukowina Tatrzańska.
Rzepiska
Rzepiska - podhalański koniec świata
Rzepiska mają w sobie coś z dawnych baśniowych wiosek - sielskość, szacunek do przyrody, wciąż obecne tradycje pasterskie, uprawa roli. Czas zatrzymał się dla tego miejsca. Myśl o Rzepiskach przywołuje wspomnienia beztroskiego dzieciństwa: zabaw drewnianymi zabawkami zrobionymi przez dziadka oraz melodie przyśpiewek tworzonych przez babcie na dobranoc.
Irena Bilińska, prof. Uniwersytetu Warszawskiego, rodowita Rzapiszczanka, porównuje młodzieńczy czas do opowieści Astrid Lindgren „Dzieci z Bullerbyn”. Dzieci od rana do nocy przebywały poza domem, pomagając przy gospodarstwie lub bawiąc się z sąsiadami, biegając po okolicy - nie było czasu na nudę. Miejscowość tą jednak wyróżnia coś jeszcze - historia i położenie. Pogranicze ma ogromny wpływ na kształtowanie się tutejszej kultury.
Rzepiska - miejsce styku wielu kultur
Wspomnienie Pani Ireny Bilińskiej prof. Uniwersytetu Warszawskiego, rodowitej Rzepiszczanki
Moi dziadkowie, nie zmieniając miejsca zamieszkania, byli w ciągu swojego życia obywatelami kilku państw: Monarchii Austro-Węgierskiej, II Rzeczypospolitej, Państwa Słowackiego, Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz Rzeczypospolitej Polskiej. Z mojego wczesnego dzieciństwa pamiętam tylko dwie piosenki w języku węgierskim, których uczył mnie dziadek Jakub. W młodości wszyscy dziadkowie, jako mieszkańcy Górnych Węgier, uczyli się w szkołach węgierskich.
O Rzepiskach możemy mówić dopiero pod koniec XVII wieku, jako jednej z późniejszych osad pasterskich. Do 1918 roku tereny Rzepisk należały do Królestwa Węgier. Wieś położona jest po stronie polskiego Spisza, leżącego między granicą polsko-słowacką. Leży u podnóża Pawlikowego Wierchu. Jest stosunkowo niewielka, liczy ok. 700 mieszkańców.
Swoją nazwę wzięła od sadzonej niegdyś rzepy, która długo w Polsce była zamiennikiem ziemniaka. Wieś składa się z czterech części: Bryjów Potok - położony w dolinie wraz z wysuniętymi na zboczu Sołtystwem i osiedlem Szyszków., Pawliki - położone za kulminacją Pawlikowskiego Wierchu (1016 m n.p.m.), Wojtyczków i Grocholów Potok, ulokowane na innym wierchu z wysuniętymi w stronę Łapszanki osiedlami Stasiów i Madejów.
„Tata pomagał mi z rosyjskim, którego uczył się po wojnie w szkole w Jurgowie, mama dbała o znajomość kultury słowackiej. W domu były polskie i słowackie książki, bajki i książeczki do nabożeństw. Wieczorami w domu dużo rozmawialiśmy. Tata lubił opowiadać o Bieszczadach i Słowacji - wspomina Pani Irena.
Kultura węgierska, słowacka, spiska i w końcu polska kształtowała na przestrzeni lat tutejsze osobowości.
Pierwsi turyści w Rzepiskach
Pierwszymi turystami w Rzepiskach byli znajomi stryjów Pani Ireny Bilińskiej. To oni w latach 60-tych i na początku lat 70-tych zaprosili do Rzepisk znajomych z Warszawy i Katowic. Ci znajomi z kolei przyprowadzali swoje rodziny z Niemiec, z USA, którym chcieli pokazać góry.
„Mieszkali u moich rodziców albo lub u sąsiadów. Zabierali mnie i moją siostrę na wycieczki w góry. Z nimi byłam po raz pierwszy w Morskim Oku, na Ornaku. W Tatry zaczęłam chodzić właśnie z turystami, ponieważ rodzice nie mieli na to czasu.” - mówi nam Pani Irena Bilińska.
Rzepiska zyskały także podczas budowy drogi przelotowej z Zakopanego w kierunku Jeziora Czorsztyńskiego, która łączy Tatry z Pieninami i jednocześnie oferuje niepowtarzalne widoki na panoramę Tatr. Od tamtej pory są jednym z małych pogranicznych węzłów komunikacyjnych.
Rzepiska - walory miejscowości, zabytki, architektura, kultura
Rzepiska są idealnym miejscem dla ludzi poszukujących spokoju, wypoczynku w bezpośrednim kontakcie z naturą oraz dla zainteresowanych kulturową specyfiką pogranicza. Przyciągają wspaniałymi widokami na panoramę Tatr, świeżą zielenią łąk i lasów, licznymi strumykami i potokami. Wystarczy wejść na jakiekolwiek wzniesienie i można podziwiać widoki zapierające dech w piersiach. Ponadto zatrzymując się na dłużej można zobaczyć:
Kaplica cmentarna na parafialnym cmentarzu - Potok Bryjów
Na początku wieku wybudowana została na miejscowym cmentarzu (Bryjów Potok) kaplica cmentarna, dzisiaj już zabytkowa. Widnieje na niej napis w języku słowackim. Obecnie odnowiona i odremontowana.
Drewniany Kościół pod w. MB Nieustającej Pomocy na Grocholowym Potoku
Założony w latach 60-tych ubiegłego wieku przez Księży Marianów. Efekt pracy wielu mieszkańców, którzy przyczynili się do jego powstania, a także zadbali o to, aby odzwierciedlał miejscowy styl i tradycje podhalańskie.
- Obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy - kopia cudownego obrazu z kościoła św. Alfonsa w Rzymie
- 14 obrazów – stacji Drogi Krzyżowej autorstwa Renaty Bartoszewskiej
- Liczne figury świętych oraz Chrystusa Zmartwychwstałego wyrzeźbione przez mieszkańców Rzepisk.
Najcenniejsze zabytki:
Dom Rekolekcyjno-Wypoczynkowy Księży Marianów
Znajduje się tuż obok wyżej wspomnianego Kościoła. Przyjmuje wiernych organizujących rekolekcje, dni skupienia, konwiwencje oraz grupy zorganizowane i osoby wypoczywające indywidualnie. Obiekt dysponuje własnym wyciągiem narciarskim, a także świetlicą, boiskiem i małym placem zabaw dla dzieci. Dom położony jest w pięknej, malowniczej okolicy z widokami na tatrzańskie panoramy.
Kościół pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego
Drugi kościół w Rzepiskach znajduje się w Dolinie Bryjowego Potoku. Kamień węgielny pod budowę świątyni poświecił 22 maja 1995 roku papież Jan Paweł II podczas swojej V-tej pielgrzymki do Polski, a konsekrowany został 12 lipca 1997 roku przez ks. kard. Franciszka Macharskiego o czym informuje wmurowana tablica pamiątkowa przy drzwiach wejściowych do kościoła. Jest wzniesiony na planie prostokąta, murowany z czerwonej cegły i nakryty dwuspadowym dachem z sygnaturką na kalenicy. Charakterystycznym elementem jest kamień ubogacający okna, drzwi i prezbiterium.
Pawlików Wierch
To wzniesienie na Zamagurzu Spiskim mające 1016 m. Wznosi się nad miejscowościami: Łapszanką i Rzepiskami. Stoki wschodnie opadają do doliny potoku Łapszanka, zachodnie do doliny Trybszanki. Szczyt, grzbiet i znaczna część stoków są bezleśne, dzięki temu Pawlików Wierch jest dobrym punktem widokowym. To częsty szlak wycieczek, z którego korzystają odpoczywający tu turyści.
Wyciągi narciarskie
Bryjów Potok i Wojtyczków Potok „Rzepi-SKI” - to 2 wyciągi znajdujące się na terenie Rzepisk. Idealne dla dzieci i początkujących narciarzy. Czynne codziennie w sezonie zimowym.
Ponadto w miejscowości znajdują się 2 szkoły z kameralnymi placami zabaw oraz 2 organizacje strażackie.
Rzepiska dla turysty
Turyści w Rzepiskach są witani miło i gościnnie. Stają się znajomymi, przyjaciółmi, a po latach są już traktowani jak rodzina. Rzepiska to sielska, malownicza miejscowość, w której po dziś dzień kultywuje się tradycyjne podhalańskie tradycje, jak choćby wypas owiec. To wieś bogata w lasy, rozłożyste pola, wspaniałe widoki na całe Tatry, szczególnie na Tatry Bielskie. Na przestrzeni ostatnich kilku lat znacząco rozwinęła się baza noclegowa. Gazdowie przygotowali przytulne miejsca dla odwiedzających. Zimą organizowane są kuligi. To dobra okazja, by dowiedzieć się więcej na temat miejscowości od rodowitych mieszkańców, posłuchać nieco na temat ponujących na Spiszu obyczajów i zaznać niepowtarzalnej atmosfery tego miejsca.
Panorama z Bryjowego Potoku
Panorama wykonana z 48 pionowych kadrów o zachodzie słońca w miejscowości Rzepiska.
Leśnica
Leśnica - podhalańska kraina świerków
Zatargi z Węgrami
1254 rok - to data przełomowa dla Leśnicy, gdyż właśnie od tego czasu mówi się o jej istnieniu. Pierwsze wzmianki można znaleźć w dokumencie autorstwa Klemensa i Marka Gryfitów, który mówił o odnowieniu przywilejów nadanych Cystersom przez ich stryja. Oficjalna lokacja wsi została przeprowadzona dopiero w 1610 roku. I nie należała do najłatwiejszych ze względu na zatargi z Węgrami. Tamtejszych osadników jeszcze w 1625 roku zbrojnie przepędzał starosta nowotarski Stanisław Witowski. Później, zbrojną interwencją, Węgrów powstrzymał Zygmunt III Waza. Od 1973 roku Leśnica należy do gminy Bukowina Tatrzańska. Miejscowość położona we wschodniej części Podhala. Leży w dolinie potoku Leśnica i na północnych zboczach Podgórza Bukowiańskiego. Często wiąże się ją bezpośrednio z sąsiednią wsią - Groniem.