49. Góralski Karnawał w Bukowinie Tatrzańskiej
W Bukowinie Tatrzańskiej już od prawie pięćdziesięciu lat w Domu Ludowym odbywa się Góralski Karnawał. Organizatorem i pomysłodawcą stał się Józef Koszarek – wybitny tancerz, śpiewak i poeta, dla którego góralskie tradycje były od zawsze sprawą pierwszorzędną. Dzięki temu narodził się pomysł o zorganizowaniu Góralskiego Karnawału, a głównym celem było podtrzymanie i przekazywanie dalej tych cennych wartości.
49. Góralski Karnawał, odbył się w dniach 11-14 lutego 2021 roku. Tegoroczna zabawa na pewno zostanie w pamięci na długo, gdyż zdecydowanie różniła się od imprez z poprzednich lat. Ze względu na pandemię współzawodnicy nie mogli wystąpić na Bukowiańskiej scenie, nie było też widowni. Nie mogły odbyć się znane wszystkim kumoterki – wyścigi konne saniami, czy ski-skiring – jazda na nartach za koniem. Zabrakło również przejazdu paradnymi zaprzęgami i Zimowej Krajowej Wystawy Polskich Owczarków Podhalańskich. Jednak góralski zapał i miłość do śpiewu, tańca i dobrej zabawy nie powstrzymała całkowicie organizatorów. Udało się zorganizować konkurs grup kolędniczych, konkurs tańca zbójnickiego, można było także zobaczyć popis par tanecznych czy Wystawę Twórczości Ludowej, a to wszystko – WIRTUALNIE! Uczestnicy konkursu łączyli się z Domem Ludowym i odgrywali swoje role on-line, które były udostępniane na stronach internetowych i facebooku. Każdy mógł zobaczyć występy uczestników siedząc wygodnie w domu przed komputerem. Chociaż nie było słychać oklasków, to każdy z występujących mógł poczuć obecność widzów po drugiej stronie ekranu.
Na dobry początek
Pierwszym punktem tegorocznej imprezy był przejazd muzykantów, którzy swoją, góralską muzyką i śpiewem ogłaszali ludziom, że zaczyna się kolejny Góralski Karnawał – trochę inny niż zwykle, ale tak samo ważny dla górali.
Oficjalnego rozpoczęcia 49. Karnawału Góralskiego w Domu Ludowym w Bukowinie Tatrzańskiej dokonali: Bartłomiej Koszarek – Dyrektor Bukowiańskiego Centrum Kultury, Andrzej Pietrzyk – Wójt Gminy Bukowina Tatrzańska i Maria Kuchta – Sołtys Bukowiny Tatrzańskiej. Oczywiście nie zabrakło też góralskiej muzyki, która przygrywała i uświetniała otwarcie tej imprezy. Z pozdrowieniami i ciepłymi słowami dołączyli się on-line: Iwona Gibas – Członek Zarządu Województwa Małopolskiego, Andrzej Zarych – Dyrektor Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu, Piotr Gąsienica – Wicedyrektor Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu, Piotr Bąk – Starosta Tatrzański, Helena Buńda – Dyrektor Tatrzańskiej Agencji Rozwoju, Promocji i Kultury, Przemysław Pacholski – Burmistrz Miasta i Gminy Kórnik oraz Wiktoria Zielska – „Biała Dama” Miasta i Gminy Kórnik.
Wirtualnie, ale razem!
Oprócz rywalizacji taneczno – kolędniczych były też inne atrakcje. W pierwszy dzień na wirtualnej scenie wystąpił: Antoni Gluza ze Szczyrku, Jan Kubik z Krościenka nad Dunajcem, Zespoł „OwCoK” z Jabłonki oraz Kapela Ludowa „Trzcinicoki” z Trzcinicy. Udostępniona została również premiera znakomitego filmu Ingi Boruckiej „Góralski Karnawał”, który opisuje początki i wielkie zmiany zachodzące na przełomie tych kilkudziesięciu lat. Oprócz tego w każdym dniu trwającego Karnawału odbywały się wieczory z wybranymi grupami artystycznymi. W czwartek był to Wieczór Pogórzański, gdzie wystąpił Regionalny Zespół „Lipniczanie” z Lipnicy Wielkiej, w piątek - Wieczór Lachowski z Regionalnym Zespołem Pieśni i Tańca „Podegrodzie” z Podegrodzia, i w sobotę – Wieczór Górali Nadpopradzkich z Regionalnym Zespołem „Dolina Popradu” z Piwnicznej Zdroju. W kolejnych dniach zostały udostępnione dwa filmy, tym razem o Owczarkach Podhalańskich – pięknych, polskich psach pasterskich oraz o Bukowiańskich Kumoterkach, które są nieodzownym elementem tej imprezy.
Konkurs kolędniczy
W 49. Karnawale Góralskim on-line wystąpiło 38 grup kolędniczych z czterech województw: małopolskiego, podkarpackiego, śląskiego i podlaskiego. Nie zabrakło tutaj wymyślnych stroi, dziwacznych masek, kolorowych gwiazd, czy wymalowanych twarzy. Grupy odgrywały historię króla Heroda – biblijnego zbrodniarza, który szybko doczekał się kary za swoje czyny. W tych prezentacjach nie zabrakło też motywu polskiej rzeczywistości z dawnych lat. Uczestnicy musieli zadbać również o dobrze dobrane teksty, ruchy, gesty czy rekwizyty. Każdy szczegół był brany pod uwagę.
Do wygrania były atrakcyjne nagrody:
- Grand Prix – Złoty Turoń + nagroda pieniężna w wysokości 1200 zł
- I miejsce – Złota Rozeta Góralska + nagroda pieniężna w wysokości 900 zł
- II miejsce – Srebrna Rozeta Góralska + nagroda pieniężna w wysokości 800 zł
- III miejsce – Brązowa Rozeta Góralska + nagroda pieniężna w wysokości 700 zł
- wyróżnienie – Dyplom + nagroda pieniężna w wysokości 600 zł
Każda grupa kolędnicza przekazała coś innego. Występy były różnorodne, pomysłowe, często zabawne i przyjemne do oglądania. Jury musiało dokonać bardzo trudnych wyborów. Po długich naradach nagrodę Grand Prix otrzymała grupa kolędnicza „Herody” ze Śmigna za najbardziej barwną i oryginalną prezentację. Przyznano także 9 równorzędnych pierwszych miejsc, jedenaście drugich i jedenaście trzecich oraz sześć wyróżnień.
Nagrody pieniężne ufundowane były przez Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu i przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Pary taneczne
W 49. Karnawale Góralskim w popisie par tanecznych można było obejrzeć zmagania 54 par, które zostały podzielone na trzy grupy wiekowe:
- Kategoria I – od 16 do 21 lat (22 pary)
- Kategoria II – od 22 do 40 lat (21 par)
- Kategoria III – powyżej 40 lat (11 par)
W popisie par tanecznych była zwracana uwaga przede wszystkim na dokładność i zwinność. Bardzo ważną rolę odgrywał tutaj śpiew i strój. Było głośno, wesoło i kolorowo jak to w góralskim tańcu bywa. W każdej grupie wiekowej wręczone były specjalne dyplomy. Wyróżnione zostały również najlepsze tancerki.
Taniec Zbójnicki
W tegorocznym Konkursie Tańca Zbójnickiego wzięło udział 9 zespołów męskich. Oceniani byli za ogólną postawę, odpowiedni ubiór i znajomość zasad tańca zbójnickiego. Każdy z zespołów zaprezentował się bardzo dobrze. Były ciupagi, podskoki, okrzyki, a wszystko współgrało z góralską muzyką. Komisja nie miała łatwego wyboru.
Do zdobycia były specjalne ciupagi i nagrody pieniężne:
- I miejsce – Ciupaga Zbójnicka + 1 000 zł
- II miejsce – Ciupaga Bacowska + 700 zł
- III miejsce – Ciupaga Juhaska + 500 zł
- Wyróżnienie – dyplom + 400 zł
Decyzją Jury przyznane zostały dwa równorzędne I miejsca dla Zespółu „Białodunajcanie” z Białego Dunacja i dla Zespołu „Wiyrchowianie” z Bukowiny Tatrzańskiej.
Nagrody pieniężne ufundowane zostały przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 5 000zł.
Zakończenie 49. Karnawału Góralskiego
I tak po trzech dniach zmagań grup kolędniczych i zespołów tanecznych - 14 lutego 2021 roku dobiegł końca 49. Karnawał Góralski. Był on zdecydowanie inny, zorganizowany w nowej, wirtualnej odsłonie, jednak tak samo ważny i emocjonujący. Wszystkie konkursy, filmy udostępnione w internecie przyciągnęły bardzo dużo widzów.
Miejmy nadzieję, że 50-ty Jubileuszowy Karnawał Góralski odbędzie się w normalnych okolicznościach, w Domu Ludowym w Bukowinie Tatrzańskiej na „jednej scenie” przy udziale publiczności.